Τρίτη 17 Μαΐου 2011

Μια βαθιά ρομαντική δυστοπία για τον ολοκληρωτισμό

Καταγγελία για τη μηχανοποίηση του ανθρώπου και του πνεύματος και την ολοκληρωτική πλευρά της ρώσικης επανάστασης

Το 1946, ο Τζωρτζ Οργουελ βρίσκει μετά από επίπονες προσπάθειες ένα αντίτυπο, γαλλικό, του μυθιστορήματος του Γεβγκιένι Ζαμιάτιν «Εμείς». Η δυστοπία του Ζαμιάτιν, που δημοσιεύθηκε το 1927 στα αγγλικά και στη συνέχεια μεταφράστηκε στα γαλλικά και στα τσεχικά, εννιά χρόνια μετά τον θάνατό του στο Παρίσι (1937) είναι πια θρυλική. Το παρουσιάζει πάραυτα στην Tribune, επισημαίνοντας τις ομοιότητες με τον «Θαυμαστό νέο κόσμο» του Αλντους Χάξλεϊ και δηλώνει πως το αγγλικό κείμενο πρέπει να τύχει ιδιαίτερης προσοχής.
Ο ίδιος πάντως είναι βέβαιο ότι το διαβάζει με μεγάλη προσοχή, αφού στο «1984» που θα εκδοθεί τρία χρόνια αργότερα «δανείζεται» τα κεντρικά στοιχεία της πλοκής του. Το 2009, ο Πωλ Οουεν επεσήμαινε στον Guardian με ακρίβεια τις ομοιότητες αυτές, καταλήγοντας ότι το βιβλίο του Οργουελ είναι ανώτερο, άρα η κίνησή του νομιμοποιείται. Ενας δημοσιογράφος του Le Nouvel Observateur που παρουσίαζε το άρθρο του Οουεν μάλιστα έκανε λόγο για «κάποιον Ζαμιάτιν», που βεβαίως δεν έγραψε κανένα αριστούργημα. Ο Ελληνας αναγνώστης μπορεί να κρίνει ωστόσο μόνος του, αφού το «Εμείς» εκδίδεται για άλλη μια φορά στα ελληνικά (στο παρελθόν είχε κυκλοφορήσει αν δεν κάνω λάθος από τις εκδόσεις Πλέθρον και Γαβριηλίδης) και προφανώς θα διαφωνήσει με τους ξένους κριτικούς: το «Εμείς» είναι μια εξαιρετική, βαθιά ρομαντική δυστοπία, που καταγγέλλει πολύ νωρίς τόσο τη μηχανοποίηση του ανθρώπου και του πνεύματος και την ολοκληρωτική πλευρά της επανάστασης – που ακόμα δεν έχει εντούτοις συντρίψει τον συγγραφέα της.
Μπολσεβίκος
Οταν γράφει το «Εμείς», ο Ζαμιάτιν (1884-1937) είναι κοντά στα σαράντα. Είχε μεγαλώσει έχοντας για φίλους του τα βιβλία, όπως έλεγε, διαβάζοντας Ντοστογιέφσκι και Τουργκένιεφ. Ενόσω ακόμα σπουδάζει ναυπηγική, προσχωρεί στους μπολσεβίκους και διώκεται από το τσαρικό καθεστώς. Ολοκληρώνει τις σπουδές του και φεύγει στην Αγγλία, όπου δουλεύει στην κατασκευή παγοθραυστικών. Επιστρέφει στη Ρωσία ενθουσιασμένος με την Οκτωβριανή Επανάσταση και συνεργάζεται στην κατασκευή σοβιετικών πλέον παγοθραυστικών, ενώ ο Γκόρκι του ζητάει συνεργασία για το περιοδικό Vsemirnaya Literatura, κυρίως σχετικά με την αγγλική και την αμερικανική λογοτεχνία. Ζει στην Πετρούπολη, διδάσκει στο «Σπίτι της Τέχνης» μαζί με τον Γιούρι Τυνιάνοφ, έναν από τους πρωτεργάτες του ρωσικού φορμαλισμού. Αυτοπροσδιορίζεται ως «νεορεαλιστής», συναιρώντας τον ρεαλισμό με τον συμβολισμό. Εχει μαθητές πολλούς σημαντικούς λογοτέχνες αλλά τα γραπτά του δυσαρεστούν το καθεστώς με την σατιρική τους φλέβα και την κριτική τους διάθεση. Μετά τον τσάρο, έρχεται η σειρά της Γκεπεού.
Προβλέπει
Οταν γράφει ο Ζαμιάτιν το «Εμείς», ωστόσο, ο Λένιν ζει ακόμη και το κείμενό του δύσκολα μπορεί να συνδεθεί με τον σταλινισμό. Είναι μια γενικότερη αντιτεχνολογική δυστοπία, στην οποία προβλέπει την εκτροπή της επανάστασης, με τον τρόπο του ποιητή–προφήτη: το Μονοκράτος, οι άνθρωποι αριθμοί, η ομοιομορφία, τα βασανιστήρια και οι εκτελέσεις, η πειθαρχία και η ρομποτοποίηση μοιραία διαβάζονται μέσα στα ιστορικά συμφραζόμενα που θα ακολουθήσουν. Ο ίδιος πάντως μετά το «Εμείς» δυσκολεύεται να δημοσιεύσει και το 1931 θα ζητήσει από τον Στάλιν την άδεια να φύγει από την ΕΣΣΔ, σημειώνοντας στο γράμμα του ότι ποτέ δεν του άρεσε ο καιροσκοπισμός και η δουλικότητα, γιατί βλάπτουν και τον συγγραφέα και την επανάσταση. Ο Στάλιν, παραδόξως και με μεσολάβηση του Γκόρκι προφανώς, τον αφήνει να φύγει για το Παρίσι, όπου συνεχίζει να γράφει – δικό του είναι και το σενάριο της ταινίας «Υπόκοσμος» του Ζαν Ρενουάρ. Οι ποικίλες κακουχίες όμως θα τον καταβάλουν και θα πεθάνει από καρδιά το 1937.
Θα αφήσει πίσω του ένα έργο ιδιότυπο, με έμφαση στο γκροτέσκο, την ειρωνεία και το χιούμορ: ο ρωσικός φουτουρισμός και ο κονστρουκτιβισμός, ο ρωσικός φορμαλισμός, η ρωσική πρωτοπορία εν γένει θα επηρεάσουν με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, στην πλοκή ή στο ύφος, τον ήδη ιδιαίτερο ρεαλισμό του. Σκαπανέας της δυστοπίας, ο Ζαμιάτιν αφηγείται στο «Εμείς» την ιστορία ενός μελλοντικού ολοκληρωτικού κράτους, του Μονοκράτους, που το κυβερνά ένας αιμοχαρής Ευεργέτης, που αρέσκεται σε προηγμένες τεχνολογικά ανθρωποθυσίες. Οι άνθρωποι είναι Αριθμοί, σύμφωνα οι άντρες, φωνήεντα οι γυναίκες, βαδίζουν κατά στοίχους, το πρόγραμμά τους είναι ομογενοποιημένο και αναγράφεται στον Πίνακα, η ζωή τους κυλά σε διάφανα, γυάλινα κτίρια και κάνουν σεξ (η μοναδική στιγμή που επιτρέπεται να κατεβάσουν τις γρίλιες) δηλώνοντας τον επιθυμητό παρτενέρ με ροζ χαρτάκια.
Ο ήρωας του Ζαμιάτιν είναι ο κατασκευαστής του Ολοκληρωτή, μιας μηχανής που θα φέρει στους άλλους πολιτισμούς, πέραν της γης, το θαύμα της ανελευθερίας, της υπαγωγής σε μια ανώτερη δύναμη που οδηγεί στην ευτυχία.
Νέος κόσμος
Ο έρωτας όμως για μια μυστηριώδη γυναίκα, που αποδεικνύεται επαναστάτρια, τον οδηγεί πίσω σε μια ξεχασμένη ανθρωπιά που μεταβάλλει κυριολεκτικά το βλέμμα του: οι σημειώσεις που κρατάει αναπαριστούν αυτές τις νέες εικόνες, τον νέο κόσμο που βλέπει να ανοίγεται μπροστά του, πολύ πριν έρθει σε επαφή με τον «παλιό κόσμο», πίσω από το Πράσινο Τείχος.
Μένει κανείς ενεός μπροστά στην ενορατική δύναμη του Ζαμιάτιν, όταν διαβάζει διαλόγους όπως ο ακόλουθος: «Αυτό είναι αδιανόητο! Είναι ηλίθιο! Δεν βλέπετε πως αυτό που σχεδιάζετε είναι… επανάσταση;» «Ναι – επανάσταση! Γιατί είναι ηλίθιο αυτό;» «Ηλίθιο, γιατί δεν μπορεί να υπάρξει επανάσταση. Γιατί η δική μας επανάσταση […] ήταν και η τελευταία. Και δεν μπορεί να υπάρξει κανενός είδους άλλη επανάσταση πέρα απ’ αυτήν.» Ή όταν διαβάζει τις περιγραφές της «επαναστατικής» λογοτεχνίας και «ακούει» κυριολεκτικά το νέο λόγο που δεν μπορεί παρά να ταιριάζει στο νέο άνθρωπο: οι λέξεις χάνουν το νόημά τους και αποκτούν μια νέα, εφιαλτική σημασία, με πρώτο και καλύτερο το «εμείς» του τίτλου, ένα «εμείς» που βαραίνει, πνίγει, εξανδραποδίζει, απανθρωποποιεί στο όνομα της κατάργησης της φαντασίας, της ασθένειας που γεννά τις επαναστάσεις. Ζοφερό και συγκλονιστικό, ριζικά αντιολοκληρωτικό, μείζον έργο της ριζοσπαστικής ρώσικης δεκαετίας του 1920, ένα σπουδαίο πολιτικο-φιλοσοφικό ανάγνωσμα που για λόγους ιεραρχίας των γλωσσών και των λογοτεχνιών και μόνο δεν έχει βρει ακόμα τη θέση που του αξίζει στην παγκόσμια λογοτεχνία.

(Της Τιτικας Δημητρουλια, Καθημερινή)


Η μονοκρατορία του φόβου

Τα διασημότερα ουτοπικά - ή, πιο σωστά, δυστοπικά - μυθιστορήματα του 20ού αιώνα είναι ο Γενναίος νέος κόσμος του Αλντους Χάξλεϊ και το 1984 του Τζορτζ Οργουελ. Ωστόσο πολλοί ισχυρίζονται ότι ή δεν θα είχαν γραφεί ή εν πάση περιπτώσει θα ήταν πολύ διαφορετικά αν δεν είχε προηγηθεί το Εμείς του Ρώσου Γεβγκένι Ζαμιάτιν, «αυτού του Αγγλου από τη Μόσχα», όπως τον χαρακτήριζε ο Αλεξάντρ Μπλοκ για να τονίσει την ευρωπαϊκή του παιδεία. Το μυθιστόρημα του Ζαμιάτιν, που γράφτηκε το 1920 και πρωτοκυκλοφόρησε στα αγγλικά εκτός Σοβιετικής Ενωσης το 1924, περιγράφει μια φανταστική κοινωνία την οποία ο συγγραφέας ονομάζει Μονοκράτος. Τα μέλη του Μονοκράτους δεν έχουν προσωπική ζωή ούτε ονόματα αλλά κωδικούς αριθμούς. Το βιβλίο συνίσταται από μια σειρά εγγραφών στο ημερολόγιο του D-503, ενός μηχανικού που συνδέεται ερωτικά με μια παράξενη γυναίκα, την Ε-330. Μέσω της σχέσης αυτής ο μηχανικός συνειδητοποιεί την ατομικότητά του, εξεγείρεται κατά του Μονοκράτους και στο τέλος συντρίβεται από αυτό.
Στο Μονοκράτος τα τείχη της πόλης, τα κτίρια και τα έπιπλα έχουν φτιαχτεί από γυαλί, ώστε οι πάντες και τα πάντα να είναι ορατά από τους Φύλακες (τους κατασκόπους του κράτους), ενώ πάνω σε λεπτές καμουφλαρισμένες μεμβράνες κατά μήκος των δρόμων εγγράφονται όλες οι συζητήσεις των πολιτών. Τα γυάλινα τείχη κρατούν εκτός πόλεως τον αναρχούμενο κόσμο της φύσης που έχει εξοριστεί από την οργανωμένη ζωή του Μονοκράτους. Ο ανώτατος άρχων του ονομάζεται Ευεργέτης - μια ιεραρχική υπερμεγέθης φιγούρα που αναλαμβάνει προσωπικά τις εκτελέσεις όσων παραβαίνουν τους νόμους. Ο μηχανικός D-503 έχει εφεύρει ένα διαστημόπλοιο που σκοπός του είναι να μεταφέρει το Μονοκράτος σε όλο το ηλιακό σύστημα. Συμπεριφέρεται και ο ίδιος σαν ανθρώπινο ρομπότ μέσα στη μηχανική κοινωνία ως τη στιγμή που ξυπνά μέσα του το ισχυρότερο από τα ανθρώπινα αισθήματα: ο έρωτας. Η γυναίκα που τον εμπνέει ανήκει σε μια μυστική οργάνωση η οποία σχεδιάζει να ανατινάξει τον Γυάλινο Τοίχο και να ξαναφέρει τη φύση μέσα στην πόλη του Μονοκράτους. Οι επιστήμονες όμως αυτής της ολοκληρωτικής πολιτείας ερευνώντας τα μέσα για να αντιμετωπίσουν τον συγκεκριμένο κίνδυνο ανακαλύπτουν ότι είναι εφικτό να εξαλείψουν ακόμη και την ανθρώπινη φαντασία.
Ηταν επόμενο ένα τέτοιο βιβλίο να εκληφθεί ως δριμύτατο κατηγορώ εναντίον του επερχόμενου ολοκληρωτισμού στη Ρωσία και να μην επιτραπεί η δημοσίευσή του. Ηταν επίσης αναπόφευκτο να διαβαστεί πρωθύστερα στη Δύση ως καταγγελία του σταλινισμού. Πέραν όμως της καθαρά πολιτικής ανάγνωσης, η δυστοπία του Ζαμιάτιν είναι ριζωμένη στην ανησυχία που προκαλούσε η δεύτερη βιομηχανική επανάσταση - και κυρίως ο τεϊλορισμός - και στον κοινωνικό δαρβινισμό, ο οποίος σημάδεψε βαθύτατα την επιστήμη και την τέχνη του Μεσοπολέμου. Το σοβιετικό κράτος με την προσωπολατρία, τη σχεδόν θρησκευτική πίστη στη βιομηχανία (μια διαστροφή του πνεύματος του Διαφωτισμού), την αστυνομική ερμηνεία της Ιστορίας και την απόλυτη καταστολή παρουσίαζε πολλές ομοιότητες με τη δυστοπική και εντροπική κοινωνία του Εμείς, ενώ η σημερινή δυτική κοινωνία τού εγώ, ο αντίποδάς του, επεκτείνει τον κοινωνικό δαρβινισμό, όπως τουλάχιστον εκφράζεται από τον ηγέτη-Ευεργέτη, μόνο που στον σύγχρονο κόσμο οι Ευεργέτες είναι χιλιάδες σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της Γης.
Με το Εμείς ο Ζαμιάτιν παίρνει δικαιωματικά θέση δίπλα σε άλλους δύο κορυφαίους σατιρικούς των ρωσικών γραμμάτων: τον Μπουλγκάκοφ και τον Ζοσένκο. Και βέβαια είναι ο πρόδρομος ενός σημαντικού σατιρικού μυθιστορήματος της δεκαετίας του '70 (που δεν έχει δυστυχώς μεταφραστεί στα ελληνικά): τα Χαίνοντα Υψη του Αλεξάντρ Ζινόβιεφ.

(Του Αναστάση Βιστωνίτη, Το Βήμα)

Παρασκευή 10 Δεκεμβρίου 2010

Πριν τον "Θαυμαστό καινούριο κόσμο",… πριν το "1984"… Γράφτηκε το…

Στο Μονοκράτος του Ευεργέτη, δεν υπάρχουν άτομα παρά μόνο αριθμοί. Η ζωή εξελίσσεται με μαθηματική ακρίβεια, σαν καλοζυγισμένη εξίσωση. Τα πρωτόγονα πάθη και ένστικτα έχουν υπερνικηθεί. Ακόμη και η Φύση έχει εξοστρακισθεί πέρα από ένα Πράσινο Τείχος. Ένα μόνο σύνορο δεν έχει ακόμη κατακτηθεί: το διάστημα. Με την κατασκευή του διαστημοπλοίου Ολοκλήρωμα, κι αυτό, μαζί με τους άγνωστους κατοίκους του, θα υποταχθεί στον ευεργετικό ζυγό της λογικής.
          Ένας «Αριθμός», ο D-503, αρχιμηχανικός του Ολοκληρώματος, αποφασίζει να καταγράψει τις σκέψεις του τις τελευταίες ημέρες πριν την εκτόξευση, προς όφελος των λιγότερο ανεπτυγμένων κοινωνιών. Όμως, μια τυχαία συνάντηση με την όμορφη Ι-330 οδηγεί σε μια αναπάντεχη ανακάλυψη που φαίνεται να απειλεί ό,τι ο D-503 πιστεύει για τον εαυτό του και το Μονοκράτος: την ανακάλυψη εκείνης της ασθένειας που οι αρχαίοι αποκαλούσαν ψυχή...
          Μια συναρπαστική περιπέτεια επιστημονικής φαντασίας, ένα λογοτεχνικό αριστούργημα που προέβλεψε με ακρίβεια τη φρίκη των ολοκληρωτικών καθεστώτων, το Εμείς είναι το κλασικό δυστοπικό μυθιστόρημα, και συνάμα μια βαθιά συγκινητική ανθρώπινη τραγωδία, μια μελέτη των διαφορετικών μορφών που μπορεί να πάρει η ανθρώπινη αγάπη. Και μολονότι οι ήρωές του είναι ανώνυμοι «Αριθμοί», ο καθένας απ’ αυτούς δεν παύει να είναι μια ξεχωριστή πραγματικότητα, πειστικά και συγκινητικά ζωντανή.
          Είναι επίσης μια μελέτη της κοινωνίας που ισχυρίζεται ότι βασίζεται αποκλειστικά στον αμιγή ορθολογισμό –και ως εκ τούτου μετατρέπεται σε θανάσιμη, απάνθρωπη, παράλογη. Παρότι προαναγγέλει ένα μέλλον δυσοίωνο, με το μήνυμα ελπίδας που σιωπηλά περνάει, το Εμείς είναι σήμερα, στις αρχές του 21ου αιώνα, τόσο επίκαιρο όσο ήταν και στις αρχές του 20ού.    

Δευτέρα 28 Ιουνίου 2010

Οι U2 για τους U2!




ΤΟ BESTSELLER ΤΩΝ THE NEW YORK TIMES ΤΩΡΑ ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ!

«Αν πρέπει να έχετε ένα και μόνο βιβλίο για τους U2, μην ψάξετε παραπέρα. Η αυτοβιογραφία τους, βγαλμένη από περισσότερες από 150 ώρες συνεντεύξεων, αφηγείται την ιστορία του συγκροτήματος σε πρώτο ενικό και είναι γεμάτη με σπάνιο φωτογραφικό υλικό.»
— Ταχυδρόμος
«Το βιβλίο βρίθει από αποκλειστικές αδημοσίευτες φωτογραφίες και αφηγήσεις σε πρώτο πρόσωπο από τον Bono και την παρέα του.»
— Vanity Fair
«Οι U2, ίσως το μεγαλύτερο ροκ συγκρότημα στον κόσμο, προσφέρουν τώρα την οριστική εκδοχή τους για το πώς έφτασαν ως εκεί.»
— USA Today
«... η απόλυτη αναδρομή στην ιστορία τους, βασισμένη σε περισσότερες από 150 ώρες συνεντεύξεων.»
— Rolling Stone
«Είναι σίγουρο ότι θα ικανοποιήσει ακόμη και τους πιο απαιτητικούς θαυμαστές τους.»
— W Magazine
«Τόσο ζωντανό που νιώθεις τον παλμό του. Οι U2 κατέθεσαν σ’ αυτό την καρδιά και τη ψυχή τους όσο την καταθέτουν και στα τραγούδια τους.»
— The Irish Post
«Μια αυτοβιογραφία που σε απορροφά.»
— Time Out
«Απαραίτητο σε κάθε μουσική συλλογή.»
— Library Journal
«Ένα εμπνευσμένο βιβλίο, πυκνογραμμένο, και με πολλές σπάνιες φωτογραφίες.»
— Mail On Sunday
«Μακάρι όλα τα συγκροτήματα να μπορούσαν να κάνουν ένα τέτοιο βιβλίο.»
— Record Collector
«Οι φωτογραφίες συμπληρώνουν τέλεια την γεμάτο ειλικρίνεια πρόζα. Η συλλογή αυτή είναι το ιδανικό δώρο για κάθε θαυμαστή των U2.»
— Sunday Business Post
«Δεν είναι λίγα τα βιβλία που έχουν γραφτεί για τους U2 και πολλά από αυτά δεν αξίζουν ούτε καν το χαρτί πάνω στο οποίο έχουν γραφτεί. Αυτό είναι διαφορετικό, διότι η “αμπελοφιλοσοφία” εγκαταλείπεται και τα παιδιά απλά λένε την ιστορία τους –και την λένε καλά.»
— Irish Independent
«Γεμάτο συναρπαστικές λεπτομέρεις.»
— Entertainment Weekly


Το 1975, τέσσερεις έφηβοι από το Γυμνάσιο Mount Temple στο Δουβλίνο συναντήθηκαν στην κουζίνα ενός σπιτιού για να μιλήσουν για το ενδεχόμενο δημιουργίας μιας μπάντας. Τα ντραμς μόλις που χωρούσαν στο δωμάτιο, ο κιθαρίστας έπαιζε μια κιθάρα που είχε φτιάξει σπίτι του, ο μπασίστας σχεδόν δεν ήξερε να παίζει μπάσο και κανείς δεν ήθελε να τραγουδήσει. Μετά από τριάντα και πλέον χρόνια, ο Bono, ο Edge, ο Adam Clayton και ο Larry Mullen Jr είναι ακόμη μαζί, χάρη στην απόλυτη αφοσίωση, τον ένθερμο ιδεαλισμό και την άκαμπτη πίστη τους στη δύναμη που έχει η ροκ μουσική να αλλάζει τον κόσμο.
Σ’ ένα επικό ταξίδι που τους πήγε από τα κλαμπ του Δουβλίνου στα μεγαλύτερα στάδια όλου του κόσμου, οι U2 έχουν πουλήσει περισσότερους από 150 εκατομμύρια δίσκους, έφτασαν στο νούμερο ένα σε όλες τις χώρες του κόσμου, έφεραν επανάσταση στις ζωντανές εμφανίσεις, ηγήθηκαν πολιτικών εκστρατειών και δημιούργησαν μουσική που δίνει το στίγμα της εποχής μας.
Από τις αναρχικές ημέρες των πανκ καταβολών τους στη δεκαετία του ’70 και την εκτόξευσή τους στο καλλιτεχνικό στερέωμα τη δεκαετία του ’80 με το επικό ροκ του The Joshua Tree, μέχρι τη σκοτεινή μεταμοντέρνα ειρωνεία του Achtung Baby τη δεκαετία του ’90 και την επάνοδό τους ως το μεγαλύτερο και πιο τολμηρό συγκρότημα της ροκ τον 21ο αιώνα, το βιβλίο αυτό μιλάει για την πίστη, την αγάπη, το δράμα, την οικογένεια, τη γέννηση, τον θάνατο, την επιβίωση, τη σύγκρουση, την κρίση, τη δημιουργικότητα και το γέλιο που κρύβεται πίσω από τους U2.
Αφηγημένο με χιούμορ, οξυδέρκεια και μια ειλικρίνεια που εκπλήσσει –από τα ίδια τα μέλη του συγκροτήματος και τον μάνατζέρ τους, Paul McGuinness– με φωτογραφίες από το προσωπικό αρχείο τους, η αυτοβιογραφία των U2 παρέχει στον αναγνώστη μια άνευ προηγουμένου πρόσβαση στα ενδότερα του μεγαλύτερου ροκ συγκροτήματος της εποχής μας.

Τετάρτη 12 Μαΐου 2010

Λευκοφόροι την διάνοιαν


Πολλά έχουν γραφεί για τον "κόσμο" του Παπαδιαμάντη, τον πληθυσμό που απαρτίζει το σύνολο έργο του. Το βέβαιον είναι, ότι αν και μακριά από ιδανικούς ή εξιδανικευμένους χαρακτήρες, τα πρόσωπα των διηγημάτων του παρόντος τομιδίου, αποτελούν τον κόσμο με την αρχαιοελληνική και την βιβλική έννοια του όρου, το στολίδι της κοινότητας μέσα στην οποία ζουν. Ο βίος τους βέβαια, πιο πολύ ομοιάζει με "γύρη ανθέων μυστική", καθώς κανένα από τα πρόσωπα που τους περιβάλλουν, δεν αναγνωρίζει, το άρωμα που αναδίδουν, όντες εν ζωή. Η ευωδία που μαρτυρά και σημαίνει τον τόπο της επί γης υπάρξεώς του, γίνεται αντιληπτή με τις αισθήσεις, μόνο όταν εκείνοι βρίσκονται πλέον δικαιωμένοι και τελειωμένοι.

Οι περιπέτειες της Αλίκης στη χώρα των θαυμάτων


"Έριξα την ηρωίδα μου στην κουνελότρυπα χωρίς να έχω ιδέα για το τί πρόκειται να συμβεί στη συνέχεια", έγραφε ο Lewis Carroll, περιγράφοντας πώς επινόησε την Αλίκη ένα "χρυσαφένιο δειλινό" του 1862 για να διασκεδάσει τη μικρή του φίλη Αλίκη Λίντελ. Οι ονειρικοί κόσμοι της Χώρας των Θαυμάτων βρίθουν από παραδοξολογήματα. Πίσω, όμως, από το χιούμορ και το σπινθηροβόλο παιχνίδισμα των λέξεων κρύβεται η σπαρακτική νοσταλγία για τον χαμένο κόσμο της παιδικής ηλικίας. Στην νέα αυτή έκδοση, το αυθεντικό και χωρίς περικοπές κείμενο συνδυάζεται με τα πρωτότυπα σχέδια του διάσημου βικτοριανού καλλιτέχνη σερ John Tenniel, τα οποία είναι πλέον άρρηκτα συνδεδεμένα με το κείμενο, καθώς αποκαλύπτουν το όραμα που είχε ο Carroll για τη Χώρα των Θαυμάτων και δίνουν στον αναγνώστη τη δυνατότητα να βιώσει ολοκληρωμένα την αισθητηριακή περιπέτεια της Αλίκης.

Ένας Άγγλος στην αυλή του Τσάρου


Μέσα από την υγρασία ενός λονδρέζικου πρωινού ξεπροβάλλει ένας ηλικιωμένος, γενειοφόρος άντρας με φθαρμένο ράσο. Στο δεξί του χέρι κρατάει ένα μπαστούνι, και στο αριστερό μια κουρελιασμένη μαύρη τσάντα. Το όνομά του είναι πατήρ Νικόλαος Γκιμπς. Εγκάρδιος και προσηνής, αν και αρκετά εσωστρεφής, σπάνια μιλάει για το απίστευτο ταξίδι του που τον έφερε από τις τιμημένες αίθουσες του Κολεγίου St. John του Καίμπριτζ στην αυλή του τελευταίου τσάρου της Ρωσίας, Νικολάου Β΄. Ως ένας από τους τρείς κατ’ οίκον διδάσκαλους της αυτοκρατορικής οικογένειας, είχε αποκτήσει πρόσβαση στα ενδότερά της. Αρχικά ως δάσκαλος, αλλά στη συνέχεια ως καλός και έμπιστος φίλος, πορεύτηκε μαζί τους στις σκοτεινές μέρες της εξορίας τους, μέχρι και την τραγική δολοφονία τους από τους Μπολσεβίκους. Τα δέκα αυτά χρόνια θα άλλαζαν για πάντα τη ζωή του, και θα τον οδηγούσαν τελικά πίσω στη Μεγάλη Βρετανία, όπου θα αφιερωνόταν για το υπόλοιπο της ζωής του στην πίστη που είχε ανακαλύψει στην αυλή του Τσάρου.
Επικεντρώνοντας την έρευνά της σε πραγματικές επιστολές και ντοκουμέντα προερχόμενα από τις συλλογές του Γκιμπς και σε πολυάριθμες προσωπικές συνεντεύξεις με τον αποθανόντα Τζορτζ Γκιμπς, θετό γιο του πατρός Νικολάου, καθώς και με άλλους γνωστούς και φίλους του, η συγγραφέας έχει προσεκτικά στοιχειοθετήσει την συναρπαστική ιστορία του ταξιδιού που οδήγησε τον Γκιμπς από την Αγγλία στη Ρωσία, και διαμέσου της Σιβηρίας, της Κίνας, των Φιλιππίνων και της Ιερουσαλήμ, πίσω στην Αγγλία. Η Benagh αξιοποιεί νεοανακαλυφθέντα στοιχεία που αφορούν τη δολοφονία των μελών της αυτοκρατορικής οικογένειας και παραθέτει λεπτομέρειες που ήταν άγνωστες όσο ακόμη ζούσε ο πατήρ Νικόλαος. Καταγράφει άγνωστα μέχρι σήμερα γεγονότα της ζωής του στην Αγγλία, όταν ως Ορθόδοξος ιερέας έπαιξε θεμελιώδη ρόλο στην ίδρυση της Ορθόδοξης Εκκλησίας στην Οξφόρδη και άνοιξε το δρόμο για την ανάπτυξη της Ορθοδοξίας στη Βρετανία.

«Δάσκαλος των παιδιών της ρωσικής αυτοκρατορικής οικογένειας, σύντροφός τους στην εξορία τους, ιδρυτής της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Οξφόρδης, και πρωτοπόρος στην ανάπτυξη της Ορθοδοξίας στην Αγγλία, ο αρχιμανδρίτης Νικόλαος ενστερνίστηκε πολλούς διαφορετικούς κόσμους κατά τη διάρκεια της μακράς ζωής του. Με χαρά υποδεχόμαστε την έκδοση της προσεκτικά επιμελημένης βιογραφίας του από την κυρία Benagh. Αποτελεί έναν πολύτιμο φόρο τιμής στη μνήμη του, και θα εκτιμηθεί ευρέως.»
—Επίσκοπος Διοκλείας Κάλλιστος Ware